సాక్షి, అమరావతి: ప్రపంచ వ్యాప్తంగా మారుతున్న ఉష్ణోగ్రతలతో స్ట్రోక్‌ మర­ణా­లు, పక్షవాత వైకల్య బాధితులు పెరుగు­తు­న్నట్టు పరిశోధకులు గుర్తించారు. దాదా­పు మూడు దశాబ్దాల డేటాను విశ్లేషించడం ద్వారా వాతావరణ మార్పులతో స్ట్రోక్‌ ప్ర­మా­­దం ముడిపడి ఉన్నట్టు నిర్ధారించారు. 

2019లో 5.20 లక్షలకు పైగా స్ట్రోక్‌ మర­ణాలపై శీతల గాలులు, మండే వేడి తరంగాలు తీవ్ర ప్రభావం చూపాయని న్యూరా­లజీ జర్నల్‌లో ప్రచురించిన కొత్త అధ్య­య­నం వెల్లడించింది. స్ట్రోక్‌ మరణా­ల్లో అధిక భాగం 4.70 లక్షల కంటే ఎక్కువ మరణా­లు ఉష్ణోగ్రతలు పడిపోవడంతో సంభవించినప్పటికీ.. 1990తో పోలిస్తే అధిక ఉష్ణో­గ్ర­తల పెరుగుదలతో మరణించిన వారి సంఖ్య స్వల్పంగా పెరిగినట్టు కనుగొంది.  

ఆరోగ్యంపై తీవ్ర ప్రభావం
నాటకీయ ఉష్ణోగ్రత మార్పులు మానవ ఆ­రోగ్యాన్ని ప్రభావితం చేస్తున్నాయని చైనా­లోని చాంగ్షాలోని జియాంగ్యా హాస్పిటల్‌ సెంట్రల్‌ సౌత్‌ వర్సిటీకి చెందిన అధ్యయ­నం నివేదిక చెబుతోంది. అధిక ఉష్ణోగ్రత కారణంగా స్ట్రోక్‌ ప్రమాదం వేగంగా పెరు­గు­తోందని, పదేళ్లు దాటిన వారితో పాటు ఆఫ్రికా వంటి వెనుకబడిన దేశాల్లో ప్రమా­దం పొంచి ఉందని అధ్యయనం స్పష్టం చే­స్తోంది. 

వృద్ధాప్యం కూడా స్ట్రోక్‌ ప్రమాదా­న్ని సూచిస్తున్నాయని పేర్కొంది. భారతదే­శంలో సరైన ఉష్ణోగ్రతలు లేని కారణంగా 33 వేల స్ట్రోక్‌ మరణాలు సంభవిస్తే.. వాటి­ల్లో 55 శాతం ఉష్ణోగ్రతలు పెరగడంతో, 45 శాతం ఉండాల్సిన ఉష్ణోగ్రతలు తక్కువ­గా ఉండటం ప్రధాన కారణమని విశ్లేషించింది. 

పురుషుల్లోనే ఎక్కువ
ఉష్ణోగ్రతల్లో మార్పులతో పక్షవాతం వచ్చి మరణించే వారి సంఖ్య ప్రతి లక్ష మందిలో 5.9 శాతం మంది మహిళలు కాగా.. పురు­షుల్లో 7.7 శాతం ఉన్నట్టు అధ్యయన బృందం తేల్చింది. మధ్య ఆసియాలో లక్ష మందిలో 18 మంది అనుకూలంగా లేని (నాన్‌­–­­­ఆప్టిమల్‌) ఉష్ణోగ్రతల కారణంగా అత్యధి­క స్ట్రోక్‌కు మరణాల రేటు నమోదైంది. 

శిలా­జ ఇంధనాల దహనం, అటవీ నిర్మూలన, పారిశ్రామిక కాలుష్యం వాతావరణాన్ని పెను ప్రమాదంలోకి నెడుతున్నాయని ఆవేదన వ్యక్తం చేసింది. ఈ ముప్పును తగ్గించే లక్ష్యంతో ప్రపంచ దేశాలు పని చేయాలని సూచిస్తోంది.

ఎందుకు జరుగుతోందంటే..!
చల్లని ఉష్ణోగ్రతలు మానవ శరీరంలోని సుని­శిత నాడీ వ్యవస్థపై ప్రభావం చూప­డంతో పాటు రక్తనాళాల్లో అధిక రక్తపోటు­ను పెంచి స్ట్రోక్‌లకు దారి తీస్తోందని అధ్య­య­న శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్నారు. ఇంతలో వేడి ఉష్ణోగ్రతలు నిర్జలీకరణానికి కారణమ­వు­తాయని.. తద్వారా రక్తం చిక్కబడటం (క్లాట్స్‌) వల్ల స్ట్రోక్‌ ప్రమా­దాలు సంభవిస్తాయని పేర్కొన్నారు.